Kısa Özet
Mum grafikleri, potansiyel alım satım fırsatlarını belirlemek için teknik analizde kullanılan popüler bir araçtır.
Çekiç, boğa harami, asılı adam, kayan yıldız ve doji gibi mum formasyonları, yatırımcıların olası trend değişimlerini belirlemesine veya mevcut trendleri doğrulamasına yardımcı olabilir.
Yatırımcılar alım satım kararları verirken hacim, piyasa koşulları ve trendin genel yönü gibi diğer etmenleri de dikkate almalıdır.
Mum Grafik Nedir?
Mum grafikler, bir varlığın fiyat hareketlerini açıklamak için kullanılan bir grafikleme tekniği türüdür. İlk olarak 18. yüzyılda Japonya'da geliştirilmiştir ve varlık fiyatlarının ne yönde hareket edeceğini gösterebilecek formasyonları bulmak için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Günümüzde, kripto para alım satımı yapanlar geçmiş fiyat verilerini analiz etmek ve gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmek için mum grafikleri kullanır.
Mumlar bir araya gelerek fiyatların düşme mi, yükselme mi yoksa aynı kalma mı eğiliminde olduğunu gösteren mum grafik formasyonlarını oluşturur. Bu da piyasa duyarlılığı ve potansiyel alım satım fırsatları hakkında içgörü sunar.
Mum grafik nedir?
Hisse senedi veya kripto para gibi bir varlığın fiyatını bir hafta, bir gün veya bir saat gibi bir süre boyunca takip ettiğinizi varsayalım. Bir mum grafiği, bu fiyat verilerini görsel olarak sunmanın bir yoludur.
Mum bir gövdeden ve genellikle fitil veya gölge olarak adlandırılan iki çizgiden oluşur. Mumun gövdesi, belirli bir dönem için açılış ve kapanış fiyatlarının aralığını temsil ederken, fitil veya gölgeler bu dönemde ulaşılan en yüksek ve en düşük fiyatları gösterir.
Gövdenin yeşil olması bu zaman aralığı içinde fiyatın yükseldiğini, kırmızı olması ise fiyatın düştüğünü gösterir.
Mum Grafik Formasyonları Nasıl Okunur?
Mum grafik formasyonları, birden fazla mumun belirli bir sırayla bir araya gelmesiyle oluşur. Çok sayıda mum grafik formasyonu vardır ve bunların her biri farklı şekillerde yorumlanır. Bazı mum grafik formasyonları alıcı ve satıcılar arasındaki denge hakkında bilgi verirken diğerleri bir trend değişimini, devamlılığı veya kararsızlığı işaret edebilir.
Mum grafik formasyonlarının kendi başlarına alım veya satış sinyalleri olmadığını belirtmek de önemlidir. Bunun yerine, yaklaşan fırsatları tespit edebilmek için güncel piyasa trendlerine bakmanın bir yolu olma işlevine sahiptirler. Dolayısıyla, formasyonları her zaman bağlam dahilinde ele almak daha faydalı olacaktır.
Bu bağlam daha geniş çapta piyasa ortamı veya Wyckoff Metodu, Elliott Dalga Teorisi ve Dow Teorisi gibi grafikteki teknik formasyonlar olabilir. Trend Çizgileri, Göreceli Güç Endeksi (RSI), Stokastik RSI, Ichimoku Bulutları veya Parabolik SAR gibi teknik analiz (TA) göstergeleri de bağlam olarak kullanılabilir.
Mum grafik formasyonları, destek ve direnç seviyeleriyle birlikte de kullanılabilir. Destek seviyeleri, talebin güçlü olmasının beklendiği fiyat seviyeleri, direnç seviyeleri ise arzın güçlü olmasının beklendiği fiyat seviyeleridir.
Boğa Mum Grafik Formasyonları
Çekiç
Çekiç, bir düşüş trendinin dip noktasında yer alan ve gövde büyüklüğünün en az iki katı uzunlukta bir alt fitile sahip bir mumdur.
Çekiç, yüksek satış baskısına rağmen boğaların fiyatı açılışa yakın bir noktaya çektiği anlamına gelir. Çekiç kırmızı veya yeşil olabilir, fakat yeşil çekiçler daha güçlü bir boğa yanıtını işaret edebilir.
Ters çekiç
Bu formasyon aynı çekice benzer, fakat uzun fitil gövdenin altında olmak yerine üstündedir. Ters çekiçte de üst fitil gövdenin en az iki katı uzunluğunda olmalıdır.
Ters çekiçler düşüş trendinin dip noktasında yer alır ve yükseliş ihtimalini gösterebilir. Üst fitil, fiyatın aşağı yönlü hareketini sonlandırdığını, fakat satıcıların fiyatı açılışa yaklaştıracak kadar aşağı çekmeyi başardığını gösterir. Dolayısıyla ters çekiç, alıcıların yakın bir zamanda piyasanın kontrolünü ele geçirebileceğini işaret edebilir.
Üç beyaz asker
Üç beyaz asker formasyonu arka arkaya üç yeşil mumdan oluşur. Bu mumların her biri kendisinden önce gelen mumun gövde aralığında bir açılışa ve yine bir önceki mumun tepe noktasını aşan bir kapanışa sahiptir.
Bu mumların alt fitilleri uzun olmamalıdır, bu da sürekli alım baskısının fiyatı yukarı çektiğini gösterir. Devamlılık veya olası bir trend değişimi ihtimalini belirlemek için mumların boyutu ve fitillerin uzunluğu yorumlanabilir.
Harami boğa
Harami boğa, uzun kırmızı bir mum ve bunu takip eden daha küçük yeşil bir mumdan oluşur. Yeşil mumun tamamı kendisinden önce gelen kırmızı mumun gövde aralığı içinde olmalıdır.
Oluşması için iki veya daha fazla gün gereken harami boğa, satış ivmesinin yavaşladığını ve sona yaklaşmakta olabileceğini gösteren bir formasyondur.
Ayı Mum Grafik Formasyonları
Asılı adam
Asılı adam, çekicin ayı piyasasındaki dengidir. Bir yukarı trendin en sonunda yer alır, küçük bir gövdeye ve uzun bir alt fitile sahiptir.
Alt fitil büyük bir satışın gerçekleştiğini, fakat boğaların kontrolü geri alabildiğini ve fiyatları yükselttiğini gösterir. Buna dayanarak, uzun bir yükseliş trendinin ardından gelen büyük bir satış, boğaların yakında piyasanın ivmesini kaybedebileceği yönünde bir uyarı olarak hareket edebilir.
Kayan yıldız
Kayan yıldız, uzun bir üst fitil, kısa ya da olmayan bir alt fitil ve idealde dip noktasına yakın bir yerdeki bir gövdeden oluşur. Kayan yıldızın şekli ters çekice benzerdir, fakat bu formasyon yükseliş trendinin sonunda ortaya çıkar.
Piyasanın bir tepe noktasına ulaştığını, fakat daha sonra satıcıların kontrolü ele aldığını ve fiyatı aşağı çektiğini işaret eder. Bazı yatırımcılar formasyonun onaylanması için sonraki birkaç mumun oluşmasını beklemeyi tercih eder.
Üç siyah karga
Üç siyah karga üç kırmızı mumdan oluşur. Her mum kendisinden önce gelen mumun gövde aralığında bir açılışa ve önceki mumun dip noktasının altında kalan bir kapanışa sahiptir.
Üç beyaz askerin ayı yönlü dengidir. İdealde, bu mumlarda uzun üst fitiller olmamalıdır, bu da devam eden satış baskısının fiyatı aşağı çektiğini gösterir. Devamlılık ihtimalini değerlendirmek için mumların boyutu ve fitillerin uzunluğu kullanılabilir.
Harami ayı
Harami ayı, uzun yeşil bir mum ve bunu takip eden daha küçük kırmızı bir mumdan oluşur. Kırmızı mumun tamamı kendisinden önce gelen yeşil mumun gövde aralığı içinde olmalıdır.
Harami ayı iki veya daha fazla günde oluşur, bir yükseliş trendinin sonunda ortaya çıkar ve alım baskısının hafiflemeye başladığını gösterebilir.
Kara bulut örtüsü
Kara bulut örtüsünde bir kırmızı mum kendisinden önce gelen yeşil mumun kapanışından yukarıda bir açılışa sahiptir, fakat daha sonra kapanışı önceki mumun orta noktasından aşağıda yapar.
Bu formasyona çoğu zaman yüksek hacim eşlik eder, bu da ivmenin boğadan ayıya dönebileceğini işaret edebilir. Yatırımcılar, formasyonu onaylamak için üçüncü bir kırmızı mumu beklemeyi tercih edebilir.
Devamlılığı Gösteren Üç Mum Grafik Formasyonu
Yükselen üç metot
Yükselen üç metot mum grafik formasyonu yükseliş trendinde ortaya çıkar ve art arda gelen kısa gövdeli üç kırmızı mumu takiben yükseliş trendi devam eder. İdealde kırmızı mumlar kendilerinden önce gelen yeşil mumun aralığını aşmamalıdır.
Devamlılık büyük gövdeli yeşil bir mumla doğrulanır ve bu yeşil mum, trendin yönünün kontrolünün tekrar boğalara geçtiğini gösterir.
Düşen üç metot
Yükselen üç metodun tersi olan düşen üç metot, düşüş trendinin devam ettiğini gösterir.
Doji
Açılış ve kapanış fiyatının aynı veya çok yakın olması durumunda bir doji oluşur. Fiyat açılışın üzerine çıkabilir ve altına inebilir, fakat nihayetinde kapanış açılışa yakın bir fiyattan olur. Dolayısıyla doji, alım ve satım güçleri arasındaki bir kararsızlık olduğunu gösterebilir. Yine de bir dojinin yorumlanması bağlamla yakından ilişkilidir.
Açılış ve kapanış çizgisinin nereye düştüğüne bağlı olarak bir Doji şu şekillerde tanımlanabilir:
Mezar Taşı Doji
Uzun bir üst fitile ve dip noktasına yakın bir açılış ve kapanışa sahip ayı dönüş mumudur.
Uzun bacaklı Doji
Üst ve alt fitilden oluşan ve orta noktaya yakın bir açılışa ve kapanışa sahip olan kararsız bir mumdur.
Yusufçuk Doji
Uzun bir alt fitile sahiptir ve açılış/kapanış tepe noktasına yakındır. Bağlama dayalı olarak boğa veya ayı mumu olabilir.
Dojinin orijinal tanımına göre açılış ve kapanış aynı olmalıdır. Peki, açılış ve kapanış aynı olmazsa, fakat çok yakın olursa ne olur? Buna dönen tepe veya fırıldak adı verilir. Oynaklığın çok yüksek olabildiği kripto para piyasalarında tam bir Doji nadiren görülür. Dolayısıyla dönen tepe ve Doji terimleri çoğu zaman dönüşümlü olarak kullanılır.
Fiyat boşluklarına dayanan mum grafik formasyonları
Fiyat boşluğu, bir finansal varlığın önceki kapanış fiyatının üzerinde veya altında açılması ve iki mum arasında bir boşluk oluşması durumunda ortaya çıkar.
Birçok mum grafik formasyonu fiyat boşluklarını içerse de günün her saati alım satım yapıldığı için bu tür boşluklara dayanan formasyonlar kripto piyasasında yaygın değildir. Yine de likit olmayan piyasalarda fiyat boşlukları oluşabilir, fakat aslında düşük likiditeyi ve yüksek teklif-talep farkını gösterdikleri için bu formasyonlar yönlendirici değildir.
Kripto Alım Satımında Mum Grafik Formasyonları Nasıl Kullanılır?
Yatırımcılar, kripto para alım satımı yaparken mum grafik formasyonlarını etkili bir şekilde kullanmak için aşağıdaki ipuçlarını göz önünde bulundurmalıdır:
1. Temelleri anlamak
Kripto yatırımcıları, alım satım kararları vermek için mum grafik formasyonlarını kullanmadan önce bu grafikler hakkında temel bilgilere sahip olmalıdır. Bu da mum grafiklerinin nasıl okunacağını bilmeyi ve ortaya çıkabilecek çeşitli formasyonları anlamayı içerir.
2. Çeşitli göstergeleri birleştirmek
Mum grafik formasyonları değerli içgörüler sunabilse de daha geniş kapsamlı tahminlere ulaşmak için bu formasyonlar diğer teknik göstergelerle birlikte kullanılmalıdır. Mum grafik formasyonlarıyla birlikte kullanılabilecek göstergelere örnek olarak hareketli ortalamalar, RSI ve MACD verilebilir.
3. Birden fazla zaman aralığı kullanmak
Kripto alım satımı yapanlar, piyasa duyarlılığını daha iyi anlayabilmek için mum grafik formasyonlarını birden fazla zaman aralığında analiz etmelidir. Örneğin, yatırımcı bir günlük grafiği analiz ediyorsa, farklı zaman dilimlerinde hangi formasyonların ortaya çıkacağını görmek için saatlik ve 15 dakikalık grafiklere de bakmalıdır.
4. Risk yönetimi uygulamak
Mum grafik formasyonlarını kullanmak da diğer herhangi bir alım satım stratejisi gibi riskler taşır. Yatırımcılar, sermayelerini korumak için zararı durur emirlerini kullanmak gibi risk yönetimi tekniklerini her zaman uygulamalıdır. Aşırı alım satımdan kaçınmak ve sadece avantajlı bir risk-ödül oranına sahip işlemlere girmek de önemlidir.
Son Söz
Tüm yatırımcılar, alım satım stratejilerine dahil etmeseler bile mum grafikleri tanımanın ve formasyonların ne anlama geldiğini bilmenin getirdiği avantajlardan faydalanabilir.
Mum grafiklerin piyasaları analiz etmede kullanışlı olmalarına rağmen kusursuz olmadıkları unutulmamalıdır. Bu grafikler, nihayetinde piyasayı yönlendiren alım ve satım güçlerini yansıtan faydalı göstergelerdir.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi ve Risk Uyarısı: Bu içerik, size herhangi bir beyan veya garanti verilmeksizin yalnızca genel bilgi sunma ve eğitim amacıyla "olduğu gibi" sunulmaktadır. Bu içerik finansal, yasal veya diğer herhangi bir profesyonel tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir hizmet veya ürünün satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Uygun profesyonel danışmanlarla görüşerek kendinize yönelik tavsiye almanız gereklidir. Üçüncü bir tarafça hazırlanan makalelerde yer alan görüşlerin bu üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmayabileceğini lütfen dikkate alınız. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini lütfen buradan okuyun. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Yatırım tavsiyesi değildir. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.